بیماری آلزایمر چگونه درمان میشود؟
از آنجایی که بیماری آلزایمر و دلایل شکل گیریاش هنوز مبهم است، ارائه دادن یک راه حل مشخص برای درمان بیماری غیرممکن است. بیماری آلزایمر بسیار پیچیده است، بنابراین احتمال آن کم است که هر دارو یا مداخله دیگری بتواند آن را در تمام افراد مبتلا به این بیماری درمان کند. با این حال، در سالهای اخیر، دانشمندان در درک بهتر آلزایمر و توسعه و آزمایش درمانهای جدید، از جمله چندین دارو که در مراحل پایانی کارآزماییهای بالینی هستند، پیشرفت چشمگیری داشتهاند.
چندین داروی تجویزی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای کمک به مدیریت علائم در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر تأیید شده است. اما هیچ یک از این داروهایی که تا به حال کشف شده قادر نیست که روند پیشرفت آلزایمر را کند یا متوقف کند. اما خبر خوب این است که در 7 ژوئن 2021، سازمان غذا و داروی ایالات متحده تاییدیه سریعی را برای جدیدترین دارو کشف شده، یعنی آدوکانوماب ارائه کرد، که به کاهش رسوبات آمیلوئید در مغز کمک میکند و ممکن است به کند کردن پیشرفت آلزایمر کمک کند، اگرچه هنوز نشان داده نشده است که بر علائم یا نتایج بالینی تأثیر بگذارد. مانند پیشرفت زوال شناختی یا زوال عقل.
بیشتر داروها برای افرادی که در مراحل اولیه یا میانی آلزایمر هستند بهترین کارایی را دارند. با این حال، درک این نکته مهم است که هیچ یک از داروهای موجود در حال حاضر آلزایمر را درمان نمیکند.
درمان آلزایمر خفیف تا متوسط
درمان علائم آلزایمر میتواند برای مدت طولانیتری به افراد آرامش، کنترل و استقلال بدهد و همچنین میتواند مراقبان آنها را تشویق و کمک کند. گالانتامین، ریواستیگمین و دونپزیل مهارکنندههای کولین استراز هستند که برای علائم خفیف تا متوسط آلزایمر تجویز میشوند. این داروها میتواند به کاهش یا کنترل برخی علائم شناختی و رفتاری کمک کنند.
دانشمندان هنوز به طور کامل درک نکردهاند که مهارکنندههای کولین استراز چگونه برای درمان بیماری آلزایمر کار میکنند، اما تحقیقات نشان میدهد که آنها از تجزیه استیل کولین، یک ماده شیمیایی مغز که برای حافظه و تفکر مهم است، جلوگیری میکنند. با پیشرفت آلزایمر، مغز استیل کولین کمتر و کمتری تولید میکند، بنابراین این داروها ممکن است در نهایت اثر خود را از دست بدهند. از آنجایی که مهارکنندههای کولین استراز به روشی مشابه عمل میکنند، تغییر از یکی به دیگری ممکن است نتایج متفاوت قابل توجهی نداشته باشد، اما فردی که مبتلا به آلزایمر است ممکن است به یک دارو در مقایسه با داروی دیگر واکنش بهتری نشان دهد.
داروهایی که علل زمینهای یک بیماری را هدف قرار میدهند، داروها یا درمانهای اصلاحکننده بیماری نامیده میشوند. آدوکانوماب تنها دارویی است که در حال حاضر برای درمان آلزایمر تایید شده است. این دارو یک آنتی بادی انسانی یا ایمونوتراپی است که پروتئین بتا آمیلوئید را هدف قرار میدهد و به کاهش پلاکهای آمیلوئید که ضایعات مغزی مرتبط با آلزایمر هستند کمک میکند. مطالعات بالینی برای تعیین اثربخشی آدوکانوماب فقط در افراد مبتلا به آلزایمر در مراحل اولیه یا اختلال شناختی خفیف انجام شد. محققان به بررسی اینکه آیا این دارو بر میزان زوال شناختی فرد در طول زمان تأثیر میگذارد یا خیر ادامه میدهند.
درمان آلزایمر متوسط تا شدید
دارویی به نام ممانتین، برای درمان بیماری آلزایمر متوسط تا شدید تجویز میشود. کارایی اصلی این دارو کاهش علائم است و میتواند برخی از افراد را قادر سازد تا عملکردهای روزانه خاصی را کمی طولانیتر از حفظ کنند. به عنوان مثال، ممانتین ممکن است به فرد بیمار کمک کند تا توانایی خود را برای استفاده مستقل از حمام برای چندین ماه دیگر حفظ کند، که هم برای فرد مبتلا به آلزایمر و هم برای مراقبین مفید است.
اعتقاد بر این است که ممانتین با تنظیم گلوتامات، یک ماده شیمیایی مهم مغز، کار میکند. هنگامی که گلوتامات در مقادیر بیش از حد تولید میشود، ممکن است منجر به مرگ سلولهای مغز شود.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده همچنین دونپزیل، پچ ریواستیگمین و داروی ترکیبی ممانتین و دونپزیل را برای بهبود آلزایمر متوسط تا شدید تایید کرده است.
دوز و عوارض جانبی داروهای آلزایمر
پزشکان معمولاً بیماران را با دوزهای کم دارو شروع میکنند و به تدریج بر اساس میزان تحمل بیمار، دوز را افزایش میدهند. افراد خاصی ممکن است احتیاج داشته باشند تا از دوزهای بالاتر داروهای آلزایمر کمک گیرند. با این حال، هر چه دوز بالاتر باشد، احتمال بروز عوارض جانبی بیشتر خواهد بود.
هنگام شروع مصرف دارو، بیماران باید تحت نظر باشند. همه این داروها عوارض جانبی احتمالی دارند، از جمله تهوع، استفراغ، اسهال، واکنشهای آلرژیک و کاهش اشتها. هر گونه علائم غیرعادی فوراً باید به پزشک تجویز کننده گزارش شود. هنگام مصرف هر دارویی، از جمله ویتامینها و مکملهای گیاهی، رعایت دستورالعملهای پزشک بسیار مهم است. همچنین، قبل از افزودن یا تغییر هر دارویی به پزشک باید اطلاع داده شود.
چشم انداز درمانهای آلزایمر
تحقیقات در حوزه بیماری آلزایمر به جایی رسیده است که دانشمندان در حال بررسی راههای مختلفی هستند تا نه تنها علائم را درمان کنند، بلکه به فرآیندهای بیماری زمینهای نیز رسیدگی کنند. در آزمایشهای بالینی در حال انجام، دانشمندان در حال توسعه و آزمایش چندین مداخله ممکن از جمله درمان ایمنسازی، درمانهای دارویی، آموزش شناختی، فعالیت بدنی و درمانهای بیماریهای قلبی عروقی و دیابت هستند.